Çocuklarda İnmemiş Testis
Doğumdan sonra erkek çocuklarında bir yahut her iki testisin keseye (skrotum) inmemesi durumu inmemiş testis (kriptorşidizim) olarak isimlendirilir. İnmemiş testis erkek çocuklarından en sık rastlanan doğumsal bozukluklardandır.
Görülme sıklığı
Vaktinde doğan erkek bebeklerinin %1 – 4,6’sında, erken doğan prematüre bebeklerin ise %1,1 – 45’inde görülebilmektedir. Doğumdan sonraki birinci bir kaç ay içinde testislerin keseye inme süreci devam edebilir ve 1 yaşına gelen erkek çocukların yaklaşık %1’inde inmemiş testis görülür.
İnmemiş testislerin %70’i tek taraflı, %30’u çift tarafldıır. Tek taraflı olanların da büyük çoğunluğu sağ taraflıdır.
İnmemiş tesis neden gelişir?
İnmemiş testisin gelişiminde hormonal, genetik ve etraf faktörlerinin tesirli olduğu düşünülmektedir. Anne karnındayken yaklaşık 7 – 8. haftalardan başlayarak kimi hormonların tesiriyle testisler gelişmeye başlar ve gebeliğin sonuna gerçek hormonal ve genetik faktörlerin de yardımıyla kasık gölgesinden geçerek skrotuma inerler. Testislerin karın boşluğu dışında olmalarının nedeni gelişimleri için gerekli sıcaklığın beden sıcaklığından daha düşük olmasıdır.
Aşağıda sıralanan birtakım nedenlerin inmemiş testis gelişimine neden olduğu düşünülmektedir:
Erken doğum
Düşük yüklü doğum
Diğer üriner sistem hastalıkları
Gebelik periyodunda hormonal bozukluklar
Gebelik devrinde alkol, sigara kullanımı, birtakım toksik unsurlara maruz kalma
Nasıl teşhis konur?
Ailenin meskendeki müşahedeleri yahut genel çocuk muayenesi sırasında fark edilir ve Çocuk Cerrahının muayenesinde katılaşır. Muayene vakti testisler kese dışında her hangi bir yerde ele gelebilir yahut hiçbir yerde ele bulunamayabilir.
Muhtaçlık halinde ultrasonografi tatkiği yapılır. MR yahut bilgisayarlı tomografi çok daha ender kullanılır
Ele gelmeyen testislerde hem teşhis, hem tedavi emelli kapalı metotla (laparoskopi) karın içine bakılır.
İnmemiş testis çeşitleri
İki ana çeşit inmemiş testis mevcuttur: Ele gelen ve ele gelmeyen
Ele gelen inmemiş testis:
İnguinal (kasık bölgesinde)
Ektopik (normal iniş yolunun dışında bir yerde: uyluk kenarında, penis köküne yakın, karşı kesede)
Retraktil testis (utangaç testis)
Ele gelmeyen testis:
İnguinal
Ektopik
Karın içinde
Kayıp testis
Önceden gelişmemiş
Sonradan gelişimi durmuş ve gerilemiş testisler
En sık rastlanan formu kasık bölgesinde ele gelen inmemiş testistir. Başka çeşitler daha az olup detaylı muayene gerektirmektedir.
Retraktil testis nedir?
Retraktil yahut utangaç testis testisi asan kasların çeşitli nedenlerle (soğuk, dehşet, travma) kasılması sonrası testisin keseden üste hakikat çıkma durumudur. Çoğunlukla 6-7 yaşa kadar tabiatıyla düzelir. Ama takiplerde testis çoğunlukla kesenin dışında, kasık bölgesinde vakit geçiriyorsa inmemiş testis olarak kabul edilip ameliyatla indirilmesi gerekmektedir.
Önceden yerinde olan testis sonradan üst çıkar mı?
Bazı durumlarda küçük yaşlarda kesede olan testis çocuğun büyümesiyle yer değiştirir ve inmemiş testis gelişebilir. Bu durum testisi asan bağların büyüme suratının çocuğun büyüme suratına yetişemediği durumlarda görülür ve ameliyat gerektirir.
Kazanılmış inmemiş testis
Önceden yerinde olan testis kasık bölgesine yönelik yapılan cerrahi ameliyatlardan sonra üst çıkabilir ve buna kazanılmış inmemiş testis denir.
Ne vakit ve nasıl tedavi edilmeli?
Doğumda inmemiş testisi olan çocuklar 6 ayına kadar takip edilir. Bu yaştan sonra hala yerine inmemiş testislerin inme talihi çok daha düşüktür ve tedavi edilmesi gerekmektedir. Tedavi
çocuğun 1 yaşına kadar, en geç 18 aylığına kadar yapılmalıdır.
Erken doğumlu prematüre bebeklerde testislerin keseye inmesi doğumdan sonraki periyotta daha uzun müddet devam edebilir ve bu nedenle çocukların düzeltilmiş yaşının 6 ay olacağı vakte kadar tekip edilmesi gerekmektedir.
İnmemiş testisin kesin tedavisi ameliyatla testislerin keseye indirilmesidir. Muvaffakiyet oranı tek taraflı olgularda %89 – 100 ortasında olup, iki taraflı olgularda daha düşüktür. Karın içindeki testislerdeyse muvaffakiyet talihi biraz daha düşük olup, bir kaç basamaklı laparoskopik ameliyat gerektirebilir.
Ameliyat öncesi, ameliyat vakti ve ameliyat sonrası dönem
İnmemiş testis nedeniyle ameliyat edilecek çocuk ameliyat öncesi çocuk cerrahisi ve anestezioloji uzmanları tarafından detaylı muayene edilir. Gerekli analizler alınır.
Ameliyat genel anestezi altında çoklukla kasıktan yapılan küçük kesiden uygulanır. Testis bulunarak keseye indirilir. Eş vakitli kasık fıtığı varsa birebir ameliyatla onarılır. Sonrasında cilt emilebilir kozmetik dikişlerle kapatılır. Sonrasında dikiş alınmasına gerek olmuyor. Ailenin isteğine nazaran eş vakitli sünnet de yapılabilir. Bu durum ameliyat sonrası çocuk için ek kahır yahut fazladan ağrı yaratmaz.
Testisler ameliyat öncesi muayenede ele gelmediğinden kapalı ameliyatla laparoskopik olarak karın içine bakılır. Laparoskopik bakış vakti bir kaç durumla karşılaşılabilir.
Testise giden kord ve damarların kasık kanalından girdiği görülürse laparoskopi sonlandırılır ve ameliyata kasık bölgesinden devam edilir.
İnmmeiş testis kasık kanalının çabucak girişinde yahut karın içinde rastgele bir yerde (karın duvarında yahut böbreklere yakın) görülürse kapalı prosedürle bir yahut ikiaşamalı olacak formda testis kasık bölgesinden keseye indirilir.
Karın içinde kalan testis olması gerekenden çok daha küçük (atrofik) olabilir
Bazı durumlardaysa testise giden kord ve damarların kör sonlandığı ve testisin gelişmemesi durumu da kelam konusu olabilir.
İster kasıkta, isterse de karın içinde olan testisin olağandan daha küçük, gelişmemiş (atrofik) olduğu görülürse aileye de bilgi verilerek testis çıkarılır. Ergenlik devrini geçmiş çocuklarda inmemiş testis durumlarında (özellikle karın içi) malignite gelişme riskine rağmen testisin çıkarılması önerilmektedir.
Ameliyat sonrası bir kaç saat içinde çocuk beslenerek meskene taburcu edilir. Sonrasında makul aralıklarla denetime çağrılır.
Ameliyat sonrası nelere dikkat edilmeli?
Ameliyat sonras periyotta takip maksatlı tertipli denetimler kıymet arz etmektedir. Ameliyat sonrası erken periyotta yara yerinde nadiren enfeksiyon yahut kanama olabilir, keselerde süreksiz şişlik ve morluk görülebilir. Geç devirdeyse az de olsa testis indirildiği yerden üst çıkabilir, testisin boyutunda küçülme olabilir.
İnmemiş testis tedavi edilmezse sonucu ne olur?
Testisler vaktinde yerine indirilmezse birtakım istenmeyen durumlara yol açabilir. Bunlardan başlıcaları bu formda sıralanabilir:
Kısırlık: Tek taraflı kriptorşidizimde risk düşük olsa da, iki taraflı hastalıklarda risk daha yüksektir. Tek taraflı inmemiş testisi olanların gelecekte çocuk sahibi olma oranları, öbür taraf testisin olağan çalışması nedeniyle toplumdaki beşerlerle tıpkı olacaktır. Lakin iki taraflı inmemiş testisi olanların gelecekte çocuk sahibi olma bahtı biraz daha düşüktür. Daha geç ameliyat olanlardaysa testisin daha fazla etkilenmesi nedeniyle bu baht biraz daha azalır
Testis tümörleri: İnmemiş testis hikayesi olan erkeklerde olmayanlara nazaran testis kanseri gelişme riski 5 – 10 sefer daha yüksektir. İki taraflı inememiş testiste bu risk artarken, karın içinde yerleşimli olanlarda bu risk daha yüksektir. Bunun dışında ameliyat yaşının geciktirilmesi de kanser riskinin artmasına neden olabilir.
Travma: Kasık bölgesinde yerleşen testisler, yerleşimi nedeniyle travmalara daha açıktır.
Testis torsiyonu: Az bir durum olsa da, inmemiş testislerin dönmesi damar tıkanıklığına neden olur ve acil müdahele gerektirir, kimi durumlarda organ kaybına yolaçabilir
Kasık fıtığı: Büyük çoğunluğu klinik olarak bulgu vermese de inmemiş testislerin bir birçoklarına kasık fıtığı eşlik edebilir. Bu fıtıklar da inmemiş testis ameliyatı vakti onarılır.
Psikolojik tesir: Küçük yaştakı çocuklarda inmemiş testis çocuğun ebeveyinlerinde, daha ilerki dönemlerdeyse çocuğun kendisinde imaj nedeniyle ruhsal sıkıntılara yol açabilir.
Kaynak: https://www.doktortakvimi.com/blog/cocuklarda-inmemis-testis3
