Çocuklarda oyun bağımlılığı nedir? Oyun bağımlılığın belirtileri ve tedbirleri nelerdir?

Özellikle pandemi sürecinde ekran başına kitlenip kalan çocukları için endişelenen ebeveynler, bu mevzuda nasıl mani olacaklarını ve ne dozda oyun bağımlısı olarak sayıldığı araştırmaya başladı. Uzmanlara gelen sorular doğrultusunda bilhassa çocuk ve ergenlerde artan oyun bağımlılığını açıklandı. Çocuklarda oyun bağımlılığı nedir? Oyun bağımlılığın belirtileri ve tedbirleri nelerdir?

2019 yılında pandeminin ortaya çıkmasıyla dijital dünyaya bir anda adapte olunmak zorunda olması, en kolay kitabı bile tablet ya da telefon üzerinden okunmasını sağlıyor. Daha evvelce pilot okullarda dağıtılan, ders kitapları yerine tabletlere isyan eden ebeveynler şimdilerde başından ayıramadıkları çocukları için endişelenmeye başladı. Saatlerce çocuğun ekran başına kilitlenip hareket etmemesiyle birlikte, şimdilerde okulun tatil olmasıyla da tuz biber olan oyun bağımlılığı daha tetiklenmiş durumda. Bu husus hakkında açıklama yapan uzmanlar, ebeveynlerin ne yapması gerektiğini ve ne raddede oyun bağımlısı olduğunu açıklığa kavuşturdu.

ÇOCUKLARDA OYUN BAĞIMLILIĞI NEDİR?

Oyun bağımlılığı, oyunun başka ilgi alanlarına ve günlük aktivitelere nazaran daha öncelikli hal alma durumdur. Bir durumun bağımlı olduğundan bahsetmemiz için o kişinin ömür kalitesinin düştüğünü görmemiz gerekmektedir. Oyun oynama durumunda kişinin giderek kendini kaybetmesi, yemek yememesi, dışarı çıkamaması, kilo alımı ya da kaybı üzere fizikî sonuçlarının ortaya çıkmış olması gerekmektedir. Tüm bu olumsuz belirtilere karşın kendine pürüz olmama ve durumu denetim altına almada zorlanma hisleri görülmesi gerektiğini belirten uzmanlar, bu durumda çocuğun bağımlılığının varlığından ya da geliştiğinden bahsedilmesinin mümkün olduğunu belirtti.

Oyun bağımlısı olarak nitelendirmek için;

• Oynadığı vakit diliminin çokluğu,
• Oyun sonucu çocuğun fizikî, bilişsel, toplumsal ve duygusal gelişiminin gözler görülür gerilmesi, 
• Oyundan yoksun kaldığında hangi hissin ortaya çıktığını belirmek gerekmektedir. 

Çocuğun rahatlamak için sığındığı bu liman birden fazla vakit içerisinde bağımlılığa dönüşürken, alışkanlık silsilesine girebilmektedir. Bu durumda ebeveynlerin denetimlerinin ehemmiyetinden bahseden uzmanlar, eğitimin ve gelişiminde bu teknolojik aletlerle olduğunu vurguladı. Kısıtlarken tıpkı vakitte çocuğu bilgiden de yoksun bırakmamak gerekmektedir. Bir taraftan dijital çağ çocukları oldukları için, ebeveynlerin bu denetimi sağlaması için önemli bir formda medya okur muharriri olmaları gerekmektedir.

Ayrıca oyundan aldığı keyfi öbür bir şeyde bulamadığı sürece bu durumun hem onun içini kemirmesine hem de birinci fırsatta geri dönmesini sağlayacağını açıklayan uzmanlar, bu mevzuda ailelere büyük süreç düştüğünü belirtti. Çocuğu oradan oraya kurslara götürmek, çeşitli aktiviteler için teşvik etmek ve ailece vakit geçirmenin değerli olduğunun altını çizdi. En kıymetli kısım ise idol olarak seçilen ebeveynlerin de bağımlı ya da daima elinde telefonla olmamaları gerektiğidir. Çocuğa en yeterli örnek olacak kişi yeniden o çocuğun kendi ailesidir. 

OYUN BAĞIMLILIĞININ BELİRTİLERİ NELERDİR?

Oyun bağımlısı olduğunun çocukta tarifini yapabilmek için, aşağıda sayacağımız belirtilerin en az beş adedini barındırması gerekmektedir. 

• Video ve oyunlara çok baş yorması
• Oyun oynamadığında makûs hissiyat ve agresif, depresif davranışlar
• Kendini oyun konusunda kısıtlamaya çalışsa da yapamaması
• Daha evvelden yapmayı sevdiği şeyleri artık yapmak istememesi
• Oyun oynama mühletini gizlemek için yakınlarına ya da diğerlerine palavra söylemesi
• Duygu durumunu düzeltmek için oyun oynaması
• Kariyer, eğitim, kurs üzere yaşamsal kıymete sahip konuları terk edip, yalnızca oyuna odaklanma
• Hayatının merkezine oyun yerleştirme
• Okul ve ders muvaffakiyetinde gözle görülür düşüşler,
• Okuldaki ya da etrafıyla daha az bağlantı halinde olması ve genel olarak bağlantıdan kaçınması
• Arkadaşlarıyla vakit geçirmek yerine meskenden çıkmadan oyun oynaması
• Davranışları ve ruh hali; depresyon ve anksiyete üzere problemleri çağrıştırıyorsa bağımlılıktan kuşku edilmelidir.

OYUN BAĞIMLILIĞINA KARŞI ALINABİLECEK TEDBİRLER NELERDİR?

Bu bahiste ailelerin çocuklarına karşı olan yakınlaşmasının değerli olduğunu açıklayan uzmanlar, öncelikle dijital dünyada doğan bu çocukların oyun oynamalarının önüne geçemeyeceklerinin farkına varmalıdırlar. Bu devirde çocuğun teknolojiden uzakta büyütülmesi ve geliştirilmesi uygun değildir. Münasebetiyle burada çocuğa sağlıklı teknoloji kullanımı öğretmek ve ona nazaran alışkanlık kazanmasını sağlamak gerekmektedir.

Öncelikle ailelerin yargılayıcı ve küçümseyici hallerinden uzaklaşmaları gerekmektedir. Bu stil çocukların vakitle özgüven eksikliği asosyal hayatın benimseyişi ve kendini dışlamış olabileceği üzere sebeplerin altında yattığı unutulmamalıdır. Ailenin çocuğuyla ortak bir tahlil arayışına girmesi gerekmektedir.

Öncelikle oynadığı oyunları ebeveynler test etmeli ve makus içeriklerin olup olmadığı hakkında onaylamalılardır. Ziyanlı olmadığını düşündüğü oyunu birlikte oynanması gerekmektedir. Çocuğa vakit ayrılması çocuğun kendini pahalı hissetmesini sağlar ve birlikte yapabileceğiniz öbür aktivitelerin hayalini kurabilir. 

Oyun saatlerine kısıtlama getirilmelidir. Büsbütün kendi başına bırakılan çocuk vakti yönetme konusunda başarılı olamayacaktır. Bu mevzuda en büyük dayanağı onunla aşka aktiflik planları yaparak gerçekleştirebilirsiniz. daha eğlenceli olacağına inandığında kendisi oyun oynamayı bırakacaktır.

Kaynak: https://www.yasemin.com/annecocuk/haber/2990457-cocuklarda-oyun-bagimliligi-nedir-oyun-bagimliligin-belirtileri-ve-onlemleri-nelerdir