İşkolikliğin sebebi dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluk olabilir!

Ruh Sihhati ve Hastalıkları Eksperi Dr. Sercan Belirgan, yetişkinlerde ilgi eksikliği hiperaktivite sorununun (DEHB) sıkça görüldüğünü belirterek, “Riskli vasıta tüketimi, aşırı egzersiz, işkoliklik gibi haller DEHB’in bulguları olabilir.” ifadesini kullandı.

Belirgan, yaptığı yazılı açıklamada, geçmişte yalnızca çocukluk çağıyla sınırlı bulunduğu fikir edinilen DEHB’nin yetişkin dönemde de sürebildiğini vurgulayarak, nörogelişimsel bir arıza bulunduğu tanınan bu halun çocukluk çağında başladığını, yetişkin hayatta da devam ederek mühim bir fonksiyon kayıbına yol açtığını aktardı.

Belirgan, “ABD’de oluşturulan bir çalışmada, genel popülasyonu temsil ettiği fikir edinilen örneklemdeki yetişkin DEHB yaygınlığı yüzde 4,4 olarak bulundu. Yol açtığı problemler göz önünde bulundurulduğunda bunun gerektiğince mühim bir miktar bulunduğunu söyleyebiliriz. DEHB’ye yol açan sebepler şimdilik tam olarak aydınlatılamamış olsa da bugüne kadar yapılmış olan çalışmalar biyolojik ve psikososyal faktörlerin beraber rol aldığını düşündürmekte. DEHB tanısı olan çocukların anne-babalarında DEHB amacıyla 2-8 kat risk artışı, kardeşlerinde ise 3-5 kat risk artışı saptanmış olması kalıtsal geçişi büyük miktarda desteklemekte. Bunun yanı sıra gebelikte ve doğumda yaşanan birtakım problemlerın de DEHB teşekkülünde rol oynayabileceği söylendi.” ifadelerini kullandı.

Erişkinlerde DEHB’nin sıkça görüldüğünü bildiren Belirgan, “Riskli vasıta tüketimi, aşırı egzersiz, işkoliklik gibi haller DEHB’in bulguları olabilir.” ifadesini kullandı.

“HEM FİZİKSEL HEM DE ZİHİNSEL BELİRTİLERLE GÖSTEREBİLİR”

Dr. Sercan Belirgan, DEHB’nin yetişkinlerde gözden kaçan bir hal olmasında klinik görünümünün çocuklardakinden değişik olmasının etkili bulunduğunu vurgulayarak, şunları kaydetti:

“Örneğin, hiperaktivitesi olan bir çocuk, motor takılıymış gibi hareket edip koltuk tepelerinde gezinir. Erişkin dönemde bu hal kendisini riskli vasıta tüketimi, aşırı egzersiz yapma, bilgisayar oyunlarına düşkünlük, sıksık bir iç huzursuzluğu, bir şeylerle meşgul olmadan duramama ya da işkoliklik gibi hem fiziksel hem de zihinsel belirtilerle gösterebilir. Karakteristik özelliklerinden bir öteki olan dürtüsellik ise düşünmeden konuşmaya, karşısındakinin sözünü kesmeye, aceleci ve sabırsız olmaya, sırasını bekleyememeye, ani kararlar almaya, sık sık iş değiştirmeye, riskli davranışlarda bulunmaya, madde tüketimine ya da hiddet kontrol problemlerine namacıyla olabilir. Söz hususu sendromların bireyin kendisi ve çevresindekiler doğrulusunda seneler süresince kişilik özellikleri olarak algılanmış olması sık karşılaştığımız bir hal.”

Belirgan, DEHB’nin yetişkinlikte de çoğu alanda meseleye yol açıp yaşamı zorlaştırabildiğini belirterek, “DEHB’nin ilgisizlik yönüne baktığımızda da bireylerin ilgilerini sürdürmekte zorlandığı, ilgilerinin acele dağıldığı, ilgisizce sorunlar gerçekleştirdikleri ve organize olmakta zorlandıkları görülür. Karşısındakini dinlemekte zorlanma, dalıp gitme, süreyi ayarlayamama, kolayca sorunlar yapma, randevulara geç kalma, kendisi amacıyla mühim olabilecek eşyayı kaybetme, dağınıklık, unutkanlık, sakarlık, başlanılan işi bitirmekte güçlük çekme, ilgi gerektiren işlerden kaçınma gibi belirtilerle karşılaşılabilir.” değerlendirmesinde bulundu.

Kişilerin ilgi çekici uyaranlarla karşı karşıya geldiklerinde ise ilgi problemlerınin ilgi çekici olmadığı, hem de vakit vakit aşırı odaklanabildiklerinin de akılda tutulması gerekliliğini bildiren Belirgan, şunları kaydetti:

“Bu sendromların neticesinde DEHB; mesleki ve ekonomik güçlüklere, şahıslar arası problemlera, sigara, alkol ve madde tüketimi riskine ve eşlik eden depresyon, anksiyete sorunu gibi psikiyatrik rahatsızlıklara namacıyla olabiliyor. Depresyonla, anksiyete arızalarıyla, madde tüketimi arızalarıyla ya da temas problemleri ile psikolojik destek alabilmek amacıyla başvuran şahıslarda altta yatan DEHB’nin bulunması çok da seyrek bir hal değildir. Dikkatlice sorgulanarak meydana çıkarılan DEHB’de farmakolojik destek ya da bilişsel davranışçı terapi yöntemleriyle bireylerin sosyal, ailevi, mesleki ve akademik fonksiyonselliklerinde mühim bir iyileşme sağlanmakta.”