Katarakt

Katarakt nedir?

Katarakt, bulanık görmeye sebep olan ileri hadiselerde körlüğe neden olabilen göz merceğinin saydamlığını yitirmesi durumudur. Latince “catarractes” sözü şelale manasına gelmektedir. Şelalenin suyunun çalkantılı akışından oluşan köpüklü beyaz opaklık, kataraktlı bir hastanın görüşüne benzetilmiştir. Katarakt dünyada en değerli tedavi edilebilir körlük sebeplerindendir.

Katarakt çeşitleri nelerdir?

Katarakt, dört farklı kümede sınıflandırılır:

1. Yaşlılığa Bağlı Katarakt: Toplumda en sık görülen tıp olan ve yaşın ilerlemesi ile ortaya çıkan bu tipte kataraktın belirtileri, yaşın ilerlemesiyle artış gösterir. Çoklukla 50-60 yaş aralığındaki bireylerin yaklaşık olarak %50’sinde, 80 yaş ve üzerindeki bireylerin ise çabucak hemen hepsinde az da olsa katarakt görülür.

2. Konjenital (Doğumsal) Katarakt: Yenidoğanlarda görülen bu tıp, bebeklerin göz bebeği renklerinin farklı olması yahut şaşılık biçiminde görülür. Şayet konjenital katarakt bebeğin görüşünü etkiliyorsa bir an evvel ameliyat edilmesi gerekir. Yoksa ambliyopi yani göz tembelliği gelişir. Vaktinde cerrahi yapılmayanlarda kalıcı görme kayıpları neredeyse kaçınılmazdır.

1. Sekonder Katarakt: Evvelden katarakt operasyonu geçirmiş bireylerde görülen sekonder katarakt, lens kapsülünün buğulanmasından kaynaklanır. Ameliyattan yıllar sonra bile gelişebilir. Lazer tedavisiyle birkaç dakika içerisinde kapsül buğulanması giderilebilir.

2. Travmatik Katarakt: Göz travmalarına bağlı olarak oluşan bu tip katarakt delici nitelikte sivri cisimlerin göze batmasıyla ya da künt göz travmalarıyla meydana gelebilmektedir.

Kataraktın nedenleri nelerdir?

• Yaşlanma

• Göz yaralanmaları üzere travmalar, glokom (göz tansiyonu), üveit (göz içi iltihabı)

• Uzun periyodik kortikosteroid kullanımı

• Güneş ışığına fazla maruz kalma

• Metabolik bozukluklar (diabet)

• Yetersiz beslenme

Patogenez

Göz merceği çok ölçüde sitoplazmik protein ihtiva eden özelleşmiş hücrelerden oluşur. Bu proteinler merceğin şeffaf olmasını sağlarlar. Bedenimizde bulunan öteki epitel hücrelerden farklı olarak, lens cansız hücreleri yapısından uzaklaştıramaz; bu hücrelerin birikmesiyle mercek şeffaflığını yıllar içinde yitirmeye başlar.

Kataraktın belirtileri nelerdir?

Katarakt gelişimi, ağrısız ve progresif (ilerleyici) bir süreçtir. Hastalar sıklıkla iki taraflı semptomlarla başvururlar ve gece görüş problemleri (araba farlarında parlama, trafik işaret ve levhalarını okumakta güçlük), küçük yazıları okumada zahmetten yakınırlar. Katarakt olgusu çoklukla 60 yaş üstü hastalarda görülmesine rağmen daha evvel belirttiğimiz birtakım faktörler kaynaklı daha erken yaşlarda da karşılaşabildiğimiz bir durumdur.

Hastalarda ekseriyetle opak manzaranın oluşmasından evvel mevcut miyopluğunda artış gözlenebilir. Kimi hastaların uzağı görme kabiliyetinde azalma, yakını görme kabiliyetinde artış olmasına sebep olan bu duruma miyopik kayma denir. Bu durumun asıl sebebi vakitle saydamlığını kaybeden ve kalınlaşan merceğin kırma yeteneğinde artıştır.

Katarakt teşhis ve değerlendirmesi nasıl yapılır?

Lens opasitesi, kataraktın çeşidi ve sertliği direkt oftalmoskop yahut en sağlıklı olanı biyomikroskopik muayene ile göz doktoru tarafından doğrulanabilir.

Ne vakit ameliyat olmak gerekir?

Bulanık görme günlük ömrü etkilemeye başladığı vakit ameliyat kararı almak en gerçek seçenektir. Özellikle araç kullananların ameliyatı mutlaka geciktirmemesi gerekir. Çok ileri düzeyde gecikmiş kataraktlarda göz tansiyonunda yükselme ve kalıcı görme kayıplarının gelişmesi de kelam konusu olabilmektedir. Kataraktlı hastalarda gece otomobil kullanırken karşıdan gelen farlar süreksiz ve ani ışık dağılımına neden olarak kazalara sebebiyet verebilmektedir. Bu nedenle katarakt tanısı konulduysa göz hekiminizin sizin için en uygun vakitte belirleyeceği ameliyat tarihine uymak yanlışsız bir yaklaşım olacaktır.

Ameliyat sonrası dikkat edilmesi gerekenler

1. Ameliyatlı gözünüzü katiyetle ovuşturmayın ve baskı uygulamayınız.

2. Ameliyatlı gözünüzün bulunduğu tarafa yatmayınız.

3. Ameliyatlı göz, su ve sabunla temas ettirilmemelidir.

4. Ağır bedensel hareketlerden kaçının.

5. Doktorunuz onaylamadan araç kullanmayın.

6. Ameliyat sonrası denetimlerinizi muhakkak aksatmayın. (1. Gün, 3. Gün, 1. Hafta, 1. Ay)

7. Doktorunuzun verdiği damlaları sistemli kullanın.

Kaynak: https://www.doktortakvimi.com/blog/katarakt-2